VDR Performans Standartları

Voyage Data Recorder veya kısa adı ile VDR, SOLAS şartlarını sağlayan gemilerde bulunması gereken önemli bir cihazdır. Uçaklardan, haberlerden ve filmlerden bildiğimiz “Kara Kutu” cihazının tam kendisidir. Bu yazımızda VDR performans standartları hakkında konuşacağız.

VDR Nedir?

Daha önceki yazımızda sizlerle ALDIS sinyal lambasının performans standartlarından bahsetmiştik. VDR veya Voyage Data Recorder, SOLAS’da tanımlanmış, gerekli şartları taşıyan gemilerde, belirli sensörlerden aldığı verileri toplayarak saklamak üzere tasarlanmış bir sistemdir. Genellikle uçaklardan bilinen bir sistem olan ve halk arasında kara kutu olarak tanımlanan cihazdır aslında. Sahip olduğu özellikler, geminin büyüklüğü ve sefer bölgesi gibi duruma bağlı olarak, VDR ve S-VDR olarak iki çeşittedir. S-VDR açılımı “Simplified” VDR’dır; yani “Basitleştirilmiş” VDR. Farkı ise normal VDR’dan daha az sayıda sensörden veri almasıdır. VDR topladığı verileri dijitalleştirir (dijital olmayan cihazlardan da veriler toplayabilir), sıkıştırır ve ve bu verileri çok sağlam bir yapı içerisinde saklar. Buradaki sağlamlıktan kasıt, verilerin, sıcaklık, basınç, ışık, titreşim gibi sebeplerle bozulmasını veya yok olmasını önlemeye yönelik koruyucu önemlerdir. Aşağıdaki videoda 13 Ocak 2012 günü kaza yapan Costa Concordia gemisinin VDR’dan alınan konum, rota ve hız bilgilerinin elektronik harita üzerinden takibini görebilirsiniz.

VDR Hangi Verileri Depolar?

[AdSense-A]

VDR bahsettiğimiz üzere bir takım sensörlerden gelen verilerin depolanmasından sorumludur ancak, bu veriler hangi sensörlerden gelmektedir? Aşağıda bu sensörlerin küçük bir listesini yapalım ancak, aşağıdakilerle sınırlı değildir:

• Tarih ve saat bilgisi
• Yere ve suya göre hız bilgisi
• Pruva bilgisi
• X ve S Band Radarların ekran görüntüleri
• Ana alarmların listesi
• ECDIS pozisyon bilgisi ve ekran görüntüsü
• Köprüsü üstü ve kırlangıçlara yerleştirilen mikrofonlar vasıtasıyla ses kayıdı
• Echosounder derinlik bilgisi
• VHF ses kayıtları
• Makine ve Bowthruster komutları
• Dümen komutları
• Rüzgar yönü ve hızı

Minimum kayıt gerekleri ve sürelerinden fedakarlık etmemek kaydıyla ek sensörlerin de kayıtları tutulabilir.

[AdSense-B]

VDR Performans Standartları

Gelin isterseniz esas konumuz olan belli başlı VDR performans standartları konusuna değinelim. Burada iki farklı standart önümüze çıkıyor esasında. 1 Temmuz 2o14 öncesi ve 1 Temmuz 2014 sonrası. Her iki IMO yazısına da referans vereceğiz. Yazımızda VDR performans standarları’nın tamamını değil önemli olduğunu düşündüğümüz maddelerinden bahsedeceğiz.

Operasyonel Gereklilikler:

• VDR, önceden tanımlanmış  gemi ekipmanlarının durumunu ve çıkışlarını zamana göre sıralı olarak kayıtlarını sürdürmelidir.
• Kayıt yöntemi, bir olayın analizi için oynatma sırasında çeşitli veri öğelerinin tarih ve saatle birlikte ilişkilendirilebilmesini sağlamalıdır
• Son kayıt ortamı, aşağıdaki gerekleri sağlayacak koruyucu bir kapsül içerisinde olacaktır:
  • Bir olayın ardından erişilebilecek ancak, değiştirilmeye karşı korunacak
  • Her hangi bir kazadan sonra, kaydedilmiş olan nihai verinin hayatta kalması ve kurtarılması ihtimalini en üst düzeyde tutmalı.
  • Net bir şekilde görünür bir renkte olmalı ve yansıtıcı (reklektif) bantlarla işaretlenmeli.
  • Yerinin belirlenmesini yardımcı olacak cihazla donatılmalıdır.

Verilerin Seçimi ve Verilerin Güvenliği

• VDR tarafından kaydedilmesi gereken minimum gereksinimler Performans Standartlarının 5.4 maddesinde belirtilmiştir. İsteğe bağlı olarak kaydedilmesi istenen ek kaynaklar minimum gerekleri tehlikeye atmamak koşuluyla kaydedilebilir.
• VDR cihazının tasarımı, verilerin geldiği sensörü, sensörden gelen veriyi ve saklanan veriye müdahaleyi imkansız kılmalı. Ayrıca veriye müdahale girişimleri kayıt altına alınmalı.
• Kayıt yöntemi, kaydedilen verinin bütünlüğünü kontrol etmeli ve düzeltilemeyen bir hata oluştuğunda alarm vermeli

Operasyonun Sürekliliği

• VDR, oluşan bir kaza sırasında kayıt işlemlerine devam edebilmeli ve geminin acil durum elektrik sisteminden çalışmaya devam edebilecek kapasitede olmalı.
• Eğer gemi acil durum elektrik sisteminin de çökmesi durumunda en az 2 saat boyunca köprü üstü seslerini kayıt edebilecek yedek bir enerji kaynağına sahip olmalı ve bu 2 saatin ardından otomatik olarak kayıttan çıkabilmeli.
• Veriler sürekli olarak kayıt edilmeli ve kaydedilen veriler en az 12 saat boyunca saklanabilmeli ( 1 Temmuz 2014 tarihinden sonra donatılan VDR’lar için en az 48 saat boyunca kayıtları yüzer veya sabit kayıt ortamlarında tutabilmelidir. Eğer “Uzun süreli (Long-Term)” kayıt ortamı ile donatılmışsa kayıtlar 30gün/720saat boyunca saklama kabiliyetine sahip olmalıdır) Bu süreden daha eski kayıtlar silinerek üzerine yenileri yazılabilir.

Operasyon

VDR’ın operasyonu tamamen otomatik işlemelidir. Kayıtların kesintiye uğramamasını sağlayan ve kayıt sürecine minimum müdahale gerektiren araçlar sağlanmalı.

[AdSense-C]

Veri Çıktısı Arayüzü

VDR üreticisi saklanan verilerin indirilebilmesi ve başka bilgisayarlarda kullanılabilmesi için uygun bir bağlantı noktası sağlamalıdır. Bu bağlantı noktası ise Ethernet, USB gibi uluslararası standartlara uygun bir türde olmalı.

Veriyi Oynatmak için veya İndirmek için Yazılım

• Yazılım, VDR içerisinde saklanan veriyi indirebilme ve başka bilgisayarlarda oynatabilme kabiliyetine sahip olabilmeli. Bu yazılım her bir VDR sistemi için ayrı ayrı sağlanmalı.
• Ayrıca bu yazılımlar ticari olarak kullanımda olan işletim sistemlerinde çalışabiliyor olmalı. Bu yazılımlar CD, DVD, USB bellek gibi taşınabilir medyalar içerisinde temin edilmeli. Eğer bağlantılar özel bir cihaz ile yapılması gerekiyorsa, başka laptoplar ile bağlantısını sağlayacak ekipmanlar ana VDR ünitesinin içerisinde bulunmalı.
• Bu yazılımı kullanabilmek için gerekli kılavuzlar da hazır bulunmalı.
• Eğer saklanan veriler standart dışı veya tescilli bir formatta saklanıyorsa, Bu formatları açık endüstri standartı formata çevirici araç taşınabilir medya içerisinde veya VDR’ın içerisinde temin edilmeli.

Hangi Gemiler VDR ile Donatılmalı

•  1 Temmuz 2002 veya daha sonraki tarihlerde inşaa edilmiş yolcu gemileri.
• 1 Temmuz 2002 tarihinden önce inşaa edilmiş ve ilk sörveyi bu tarihte ve sonrasında olmayan RO-RO yolcu gemileri.
• 1 Temmuz 2002 öncesinden 1 Ocak 2004 tarihinden geç olmadan inşaa edilmiş RO-RO yolcu gemisi dışındaki yolcu gemileri
• 1 Temmuz 2002 tarihinden ve sonrasında inşaa edilmiş yolcu gemisi dışındaki 3000 GRT ve daha büyük gemiler.

Kaynak:

• RESOLUTION A.861(20) adopted on 27 November 1997 PERFORMANCE STANDARDS FOR SHIPBORNE VOYAGE DATA RECORDERS (VDRs)
• RESOLUTION MSC.333(90) (adopted on 22 May 2012) ADOPTION OF REVISED PERFORMANCE STANDARDS FOR SHIPBORNE VOYAGE DATA RECORDERS (VDRs)
• IMO / Maritime Safety / Voyage Data Recorder (VDR)