Türkiye’de çevreyi korumak için uygulanan kirlilik cezaları 1 Ocak 2024’ten itibaren önemli ölçüde arttı. Çevre Koruma Ajansı (ÇKA) tarafından yapılan düzenlemeyle cezalar geçen yıla kıyasla %58,46 oranında yükseldi.
Yeni Cezalar Hakkında Bilmeniz Gerekenler
1983 Çevre Kanunu’na göre ÇKA tarafından uygulanan kirlilik cezaları, gerçek ve tüzel kişiler için farklı kategorilerde belirlendi. Cezaların artmasıyla birlikte gemi sahipleri ve işletmecileri önemli bir mali yükün altına girmiş oldu. Haziran 2022’de yürürlüğe giren bir düzenlemeyle yakıtlardaki kükürt oranına ilişkin cezalar da güncellendi. Belirlenen kükürt sınırını aşan gemiler, gros tonaj üzerinden hesaplanan cezalarla karşı karşıya kalacak.
Cezalara İtiraz ve Ödeme:
- Gemi sahipleri belirli bir süre içerisinde cezaya itiraz edebilirler. Ancak, itiraz gemi hacizlerini kaldırmaz.
- İtiraz süresi içerisinde yapılan erken ödemelerde %25 indirim uygulanır.
- ÇKA, cezalara nakit ödeme yapılmasını talep edebilir.
- P&I Kulüpleri veya tanınmış sigorta şirketleri, “Teminat Mektubu” (LOU) ile gemilerin serbest bırakılmasını sağlayabilir.
Liman Başkanlıkları Tarafından Uygulanan Cezalar
- ÇKA cezalarına ek olarak, liman başkanlıkları da yerel liman düzenlemelerine uyulmaması halinde 500 TL ile 20.000 TL arasında değişen cezalar uygulayabilir.
- Acil durumlarda kirliliğe neden olan gemiler için cezalar 5.000.000 TL’ye kadar çıkabilir.
Kirliliği Önlemek için Öneriler:
- Suyun kalitesi teyit edilmeden balast tahliyesi yapılmaması
- İstenmeyen tahliyeleri önlemek için valfler ve frengi deliklerinin kapatılması ve neta edilmesi
- Kirlilik riskini azaltmak için ambar kapaklarının ve güverte temizliğinin limanlarda en aza indirilmesi
- Atık su, gri su ve katı atıkların etkin yönetimi için uygun şekilde işlenmesi
- Tersanelerde bakım sırasında potansiyel kirlilik kazalarını önlemek için dikkatli olunması
Türk sularında seyreden gemilerin, güncellenen kirlilik düzenlemelerine uymaları ve gerekli önlemleri almaları hayati önem taşımaktadır. Bu sayede hem yüksek maliyetli cezalardan kaçınılabilir hem de çevrenin korunmasına katkıda bulunulabilir.
