Denizlerde En Sık Karşılaşılan Gemi Türleri

Denizlerde karşılaştığımız pek çok gemi türü bulunmakta. Bunlardan bazıları özel amaçlara uygun olarak üretiliyor; kimileri ise genel yük türlerine uygun olarak üretiliyor. Bu yazımızda sizler ile denizlerde en sık karşılaşılan gemi türleri ile ilgili yazı yazmak istedik. Yazıya olan talep ve ilgiye göre bu yazının devamı veya belirli gemi türüne ilişkin yazılar ile devam edebiliriz. Aşağıdaki yorumlar bölümünden lütfen bize görüşlerinizi iletin.

Daha önce de belirttiğimiz gibi çok sayıda gemi türü bulunmakta ve bu gemi türlerinin bazıları tek bir amaca hizmet etmek üzere tasarlanmıştır.

Genel Yük Gemileri (General Cargo)

Genel yük gemileri, paketli haldeki yükleri taşımak üzere tasarlanmıştır. Örnek vermek gerekirse: Paketli halde tahıl, kimyasal, rulo saç, makine teçhizatları gibi değişik türlerde yüklerden bahsedebiliriz.

Dökme Yük Gemileri (Bulk Carrier)

Bu gemi türlerine dökmeci, kuru dökme yük, kuru yük, bulk carrier gibi isimler verildiği de görüşür ve yanlış değildir. Bu gemi türlerinde dökme halde (paketli olmayan) tahıl, maden, hurda gibi yükler taşınır. Genel yük ve kuru yük gemileri birbirlerine çok benzetilen türdeki gemilerdir. Her ikisinin de ortak olduğu noktalar ve ayrı olduğu noktalar bulunur.

Konteyner Gemileri (Container Ship)

Bu gemi türleri, adından da anlaşılacağı üzere, konteyner taşımak üstüne tasarlanmış gemilerdir. Konteyner gemilerinde tehlikeli yükler de dahil olmak üzere, çok çeşitli yükler bir arada taşınır ve liman süreleri kısadır. Konteyner terminalleri (limanları) genel olarak şehirleşmenin iyi olduğu, liman, demir yolu, kara yolu gibi lojistik kanalların bir arada olduğu veya çok yakın yerlerde olduğu bölgelerde kurulur. Bunun sebebi de tahliye edilen konteynerin, freight forwarder’lar tarafından alıcısına en kısa sürede, kolayca iletilmesini sağlamaktır yani, lojistik yönetim (logistics management) maliyetlerini azaltmak. Bu gemilerde zaman en öncelikli kaynaktır. Bu sebeple ileride anlatacağımız tankerler gibi bu gemilerin de liman süreleri çok kısadır ve hızlı gemilerdir. Genel olarak liner yani belirli bir hat üzerinde (örnek vermek gerekirse: Ambarlı, İzmit, İzmir, Mersin, Salerno, Savannah, New Jersey, Norfolk gibi bir hatta düzenli olarak ) çalışırlar.

Tankerler

Tankerler kendi içlerinde çeşitlere ayrılırlar. Bunlar beyaz yük taşıyanlar ve siyah yük (kirli denildiği de olur) taşıyanlar. Tabi bu iki tür, genel bir tanımlamadır. Detaylara inmemiz gerekirse; kimyasal tankerler, ham petrol tankerleri, petrol ürünü taşıyan tankerler, şarap veya su gibi tehlikesiz sıvı taşıyan tankerler, LPG-LNG gibi gaz tankerler olarak listeyi uzatabiliriz. Tankerler çoğunlukla tehlikeli yük taşırlar. Bu sebeple tanker terminalleri şehir dışındadır ve liman süreleri çok kısadır. Örnek vermek gerekirse daha önce çalışmış olduğum 110.000 ton ve 158.000 tonluk tankerlerin 24-48 saatlik liman periyotları vardı. Tankerler, taşıdıkları yükün muhteviyatı sebebi ile çok fazla denetime tabi olurlar. Dolayısı ile bu gemilerde çalışacak kişiler, personel müdürleri tarafından çok dikkatle seçilirler. Genel olarak tankerlere değinelim isterseniz.

Ham Petrol Tankerleri (Crude Oil Carriers)

Ham petrol tankerleri, adından da anlaşılacağı üzere, ham petrol taşımak için tasarlanmış tankerlerdir. Tehlikeli ve siyah yük sınıfına girerler. Çeşitli büyüklükte olanları mevcuttur ve büyük boyutta olanları her limana giremezler. Dolayısı ile bu büyük boyuttaki (VLCC- Very Large Crudeoil Carrier, ULCC- Ultra Large Crudeoil Carrier) tankerler genel olarak kıtalar arası çalışırlar veya açıkta bekleyerek daha küçük boyuttaki tankerlere tahliye yaparlar.

Ürün Tankerleri (Product Tankers)

Bu tankerler, beyaz yük denilen benzin, jet yakıtı gibi işlenmiş petrol ürünleri taşırlar. Çeşitli boyutlarda türlerini görebiliriz.

Kimyasal Tankerler (Chemical Tankers)

Sıvı haldeki kimyasal maddeleri taşımak için tasarlanmış tankerlerdir. Taşıdığı yükler çok tehlikelidir ve diğer tankerlere oranla küçük yapıdadır. Bunun sebeplerinden bir tanesi oluşabilecek bir kazada can ve çevre güvenliğini yüksek tutmak, ayrıca büyüklük arttıkça oluşacak maliyetleri düşürmektir. Terminaller diğer tankerlerde olduğu gibi şehir dışındadır ve çok kısa ayrıca yoğun seferleri vardır. Bir kimyasal tanker, bütün kimyasal maddeleri taşıyabilir şeklinde bir durum söz konusu değildir. IMO’nun (International Maritime Organisation – Uluslararası Denizcilik Örgütü) tanımlamış olduğu sınıflandırmalar vardır. Tankların içerisindeki kaplama, iç tank ve karina arasındaki mesafe gibi bir takım kurallara göre bu sınıflandırma yapılır.

Yolcu Gemileri (Cruise Ship)

Yolcu gemileri de denizlerde sıklıkla karşılaşabileceğiniz gemi türlerinden bir tanesi. Genel olarak turistik ve şehir merkezi olan limanlara yanaşırlar. Yolcu gemileri 12den fazla yolcu taşıyan teknelere verilen isimdir. Dolayısı ile ‘Yolcu gemisi’ denildiğinde akıllara büyük gemiler gelebilir ancak, farklı boyutlarda, arabalı olan, olmayan (RoPax, Ferry) gibi çok sayıda kriterleri vardır.

Tabii ki denizlerde dolaşan gemi türleri bunlarla sınırlı değil. Yatlar, römorkörler, RO-RO gemileri, askeri gemiler (ve kendi içerisindeki sınıflandırmaları), araştırma gemileri, platformlar gibi onlarca gemi türü mevcut. Hatta daha önce belirttiğimiz üzere sadece tek bir amaca hizmet eden gemiler de mevcut.

Şimdilik yazımızı burada sonlandıralım. Görüşlerinizi aşağıda bizlere iletmeyi ihmal etmeyin. Detaylı bilgi almak istediğiniz gemileri de bizlere ileterek sizlere yeni içerikler üretmemize katkı sağlayabilirsiniz.